تفاوت رم DDr4 و DDr3 ؟

در این مقاله سعی داریم تا به بررسی تفاوت های اساسی رم DDR3 و DDR4، مزایا و معایب این دو مدل را بررسی کنیم تا بفهمیم چه زمانی نیاز به ارتقا رم خود داریم.

کمی فلش بک به عقب میزنیم تا با مفهوم رم کمی آشنا شویم. Random Access Memory به معنای حافظه دسترسی تصادفی که با نام اختصاری RAM شناخته می شود برای ذخیره موقت داده ها با سرعت بالا استفاده می شود و بدون این قطعه فیزیکی لپ تاپ شما به هیچ عنوان قادر به کار نخواهد بود. ورود رم ها به دنیای صفر و یک، یک تحول بزرگ به شمار می رفت و جایگزین موفق رم های SDR شدند.

 تفاوت رم DDR3 و DDR4:

اولین تفاوتی که میشود به آن اشاره کرد، تفاوت ظاهری بین انواع رم ها است که البته بدون شک نسل جدید یک قطعه یا محصول ممکن است تغییراتی در ظاهر یا عملکرد و حتی تکنولوژی ساخت داشته باشد.

رم ها نیز از این قضیه مستثنا نیستند. با توجه به این که مادربردهای DDR3 از رم های DDR4 پشتیبانی نمی کنند، پیشنهاد میکنیم زمانی که نیاز به ظرفیت، عملکرد و سرعت بیشتری دارید، مادربرد کامپیوتر خود را تعویض کنید. البته این موضوع در لپ تاپ کمی متفاوت است و ممکن است شما مجبور شوید، یک لپ تاپ جدید و بروز تهیه کنید. از لحاظ ظاهری نیز تغییرات رم ها تا کنون به شکل زیر بوده است :

ظرفیت رم های نسل سوم و نسل چهارم:

رم‌های DDR4 از نظر تراکم وضعیت بهتری دارند و در حقیقت تکنولوژی پیشرفته‌تر و همین‌طور استاندارد تصویب شده به سازندگان این نوع رم امکان تولید استیک‌های ۴ الی ۱۶ گیگابایتی را می‌دهد حال آنکه رم‌های DDR3 ظرفیتی بین ۵۱۲ مگابایت تا ۸ گیگابایت دارند. مادربوردهای جدیدی که با انواع DDR4 سازگار هستند نیز حافظه‌ی بیشتری را پشتیبانی می‌کنند.

به عنوان مثال مادربوردهای معمولی سری ۱۰ هم از ۴ رم DDR4 با ظرفیت ۱۶ گیگابایت پشتیبانی می‌کنند حال آنکه مادربوردهای رده‌اول نسل‌های قبلی از مجموعاً ۳۲ گیگابایت رم پشتیبانی می‌کردند. نمونه‌ی آن مادربوردهای گیمینگ ایسوس با چیپ‌ست B150 است.

در پلتفرم اکستریم اینتل و سرورها، رم بیشتری استفاده می‌شود چرا که کنترلر رم ۲ کاناله نیست بلکه ۴ کاناله است و اسلات‌های رم هم به جای ۴ عدد، ۸ عدد است.

صرف‌نظر از موجودی بازار، حداکثر رم DDR3 برای یک مادربورد، ۱۲۸ گیگابایت و حداکثر رم DDR4 برای یک مادربورد، ۵۱۲ گیگابایت است که البته در دنیای واقعی این پیکربندی عملکرد موفقی ندارد و در حقیقت آنچه عملی شده، بسیار کمتر است.

سرعت باس بالاتر رم های نسل ۴:

DDR3 از نظر سرعت تبادل داده، محدوده‌ی ۸۰۰ الی ۲۱۳۳ مگاهرتز را پوشش می‌دهد. سرعت باس در حالت استاندارد ۱۳۳۳ و یا ۱۶۰۰ مگاهرتز است، البته در برخی مادربوردهای ای‌ام‌دی سرعت ۱۸۶۶ مگاهرتز به عنوان استاندارد انتخاب شده است.

DDR4 در پلتفرم اسکای‌لیک، سرعت استاندارد ۲۱۳۳ مگاهرتزی دارد. سرعت حداکثری DDR4 بسیار بالاتر از بهترین رم‌های DDR3 است. در حال حاضر رم‌های TridenZ جی اسکیل با سرعت ۴۲۶۶ مگاهرتز نیز به فروش می‌رسند و به نظر می‌رسد که DDR4 می‌تواند رکوردهای عجیب دیگری را هم بشکند.

در بررسی‌های واقعی هم پهنای باند رم‌های DDR4 بالاتر است و البته بسته به بنچ‌مارک و نرم‌افزاری که انتخاب می‌شود، پهنای باند متفاوتی به دست می‌آید. در ادامه نگاهی کوتاه به برخی بنچ‌مارک‌ها خواهیم داشت.

مصرف انرژی کمتر و ولتاژ کاری پایین‌تر

ولتاژ رم‌های DDR3 معمولی و اورکلاک شده، ۱٫۵ و ۱٫۶۵ ولت است. انواع کم‌مصرف که DDR3L نام دارند هم با ولتاژ ۱٫۳۵ ولت فعالیت می‌کنند.

در رم‌های DDR4 ولتاژ کاری ۱٫۲ ولت استاندارد است و انواع اورکلاک شده، ولتاژ ۱٫۳۵ ولتی دارند. هنوز در مورد DDR4L تصمیم نهایی اتخاذ نشده ولیکن ولتاژ ۱٫۰۵ ولت برای این نوع، پیش‌بینی می‌شود.

جدول زیر خلاصه‌ای از مباحث فوق است:

مقایسه مشخصات رم DDR3 و DDR4

DDR4 در قیاس با DDR3 و در سرعت کلاک برابر، حتی با بالاتر بودن تأخیر هم پهنای باند بالاتری دارد. البته این پهنای باند بیشتر جنبه‌ی تئوری داشته و در نرم‌افزارهای محاسباتی مقوله‌ی تأخیر اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در دنیای DDR3 با توجه به اینکه کنترلر حافظه‌ی هسول با فرکانس‌های بالاتر از ۲۴۰۰ مگاهرتز مشکل پیدا می‌کند، بیشتر رم‌های ویژه‌ی اورکلاک هم با همین سرعت عرضه می‌شوند اما خوشبختانه کنترلر رم‌های DDR4 در سری ۶۰۰۰ با سرعت‌ها بسیار بالا مثل ۳۲۰۰ مگاهرتز هم مشکلی ندارد. به همین جهت رم‌های ویژه‌ی اورکلاک در پلتفرم اسکای‌لیک، بسیار سریع بوده و سرعت‌های بالاتر از ۳۶۰۰ مگاهرتز کاملاً عادی و مرسوم است.

نکته‌ی جالب این است که ترکیب پردازنده‌های سری ۶۰۰۰ و رم‌های DDR4 با سرعت بالاتر از ۳۰۰۰ مگاهرتز، پهنای باند بالاتری نسبت به پلتفرم آیوی بریج اکستریم در اختیار نرم‌افزارها قرار می‌دهد.

سرعت نوشتن

سرعت نوشتن در پلتفرم هسول اکستریم تقریباً ۴۸ گیگابایت بر ثانیه است و ارتباطی با سرعت رم ندارد!

در اسکای‌لیک وضعیت متفاوت است و بسته به سرعت رم، سرعت نوشتن تغییر می‌کند و اگر سرعت به مرز ۳۰۰۰ مگاهرتز برسد، پهنای باند حین نوشتن داده، بیش از دو پلتفرم هسول اکستریم و آیوی بریج اکستریم خواهد بود.

رم‌های DDR3 با سرعت بالاتر از ۲۴۰۰ مگاهرتز نه تنها بهتر نیستند بلکه در این آزمون تئوری سرعت پایین‌تری ثبت می‌کنند، درست مثل بخش قبلی که سرعت خواندن داده بررسی شد.

سرعت کپی

کپی کردن داده تقریباً مشابه خواندن و نوشتن داده است و در حقیقت تلفیقی از دو بخش قبلی است.

رم‌های DDR3 در کنار پردازنده‌های هسول تا سرعت ۲۴۰۰ مگاهرتز روند صعودی خود را ادامه می‌دهند و پس از آن با افت عملکرد روبرو می‌شویم ولیکن اسکای‌لیک و رم‌های DDR4 وضعیت صعودی را تا سرعت ۳۶۰۰ مگاهرتز و احتمالاً بیش از آن ادامه می‌دهند.

تأخیر

دقت کنید که در بنچ‌مارک AIDA64 تأخیر رم بر حسب نانوثانیه اندازه‌گیری می‌شود و ارتباطی با سرعت کلاک و در واقع زمان یک سیکل کلاک ندارد. در حقیقت تایمینگ رم به تنهایی بی معنی است و باید سرعت باس را در نظر گرفت اما زمانی که تأخیر بر حسب نانوثانیه بیان می‌شود، خود گویای همه چیز است. بدیهی است که تأخیر کمتر به معنی دسترسی سریع‌تر به داده و پردازش سریع‌تر است.

صنعت رم DDR4 و DDR3 از نظر تأخیر وضعیت مشابهی دارند و حتی تأخیر انواع DDR3 اندکی پایین‌تر است.

البته رم‌های مرغوب DDR4 در قیاس با رم‌های معمولی DDR3 که سرعت ۱۶۰۰ مگاهرتز دارند، کمی سریع‌تر هستند اما اگر انواع ویژه‌ی اورکلاک DDR4 و DDR3 را مقایسه کنیم یا انواع استاندارد ۲۱۳۳ مگاهرتزی را با انواع استاندارد DDR3 با سرعت ۱۶۰۰ هرتز مقایسه کنیم، وضعیت اندکی به نفع DDR3 است.

در مجموع باید بگم که رم ها نقشی کاملا اساسی در انتخاب لپتاپ و کامپیوتر ها دارند و بنا به نیاز ما، میتونیم تصمیم بگیریم که از کدام نسل و با چه ظرفیتی استفاده کنیم.